Muiden is een van de oudste steden in Holland. Al in 777 wordt er gesproken over ‘visserij te Amuthon.’ Amuthon en later Amuda waren de namen van Muiden in de vroege middeleeuwen. De betekenis is ‘monding van de A’. Met de A werd de rivier de Vecht bedoeld, die uitmondde in het Almere, de binnenzee die later de Zuiderzee werd en nog later het IJsselmeer.

Aan de monding van de Vecht, op de oeverwallen, vestigden zich vermoedelijk Friese vissers. Zij bouwden een eenvoudig nederzetting die in de loop der eeuwen uitgroeide tot een dorp. Het dorp kreeg een kerkje en in de 12^e eeuw werd er een stenen toren gebouwd, die behalve als kerktoren ook dienst deed als wijkplaats bij oorlog, brand en overstroming. In de 14^e eeuw werd er een nieuwe kerk gebouwd op de plaats van het oude kerkje. De toren bleef behouden en maakte voortaan deel uit van de kerk. Sinds 1600 wordt er dagelijks om 21.00 uur de Papklok geluid als teken dat de vuren gedoofd moesten worden en de bruggen opgehaald.

In 1285 bouwde Floris de Vijfde het Muiderslot als tolhuis aan de monding van de Vecht. Na zijn gewelddadige dood in 1296 werd het kasteel verwoest, maar ongeveer 80 jaar later weer opgebouwd. In de 17^e eeuw woonde de schrijver, dichter en historicus P.C. Hooft ongeveer 40 jaar op het slot.

Al in 953 wordt gesproken van een tol en een brug te Muiden. In 1674 werd de Groote Zeesluis in Muiden gebouwd om het zeewater tegen te houden en overstromingen te voorkomen. De tol bij de brug werd pas in 1928 afgeschaft.

Sinds het begin van de 17^e eeuw bloeide de scheepsbouwindustrie in Muiden. Ook waren er zoutziederijen, die uitgroeiden tot een grote fabriek onder de naam Bouvyzout. Daarnaast heeft Muiden ruim driehonderd jaar een kruitindustrie gekend. Kruitmolen de Krijgsman stond van 1702 tot 2004 aan de rand van Muiden. Er wordt nu een woonwijk gebouwd met de naam de Krijgsman.

Al in 1122 kreeg Muiden stadsrechten als compensatie voor geleden schade. Het wapen van Muiden bestaat uit een schild met een witte horizontale baan in een blauw veld. Het schild wordt vastgehouden door een zeemeermin en een zeemeerman. De legende van de zeemeermin die bij Muiden werd gevangen in de Zuiderzee en later een voorspelling uitsprak spreekt nog altijd tot de verbeelding.

Het stadje maakte deel uit van diverse verdedigingslinies, van de 17^e t/m de 20^e eeuw. Muiden veranderde aan het eind van de jaren zestig in de twintigste eeuw van een industriestadje in een forensenplaatsje, met de horeca en het (water-) toerisme als belangrijkste bronnen van inkomsten. In 2015 verloor het zijn zelfstandigheid en fuseerde met Muiderberg, Naarden en Bussum tot de gemeente Gooise Meren.

Tijdens de rondleidingen kunt u volop genieten van de monumenten en verhalen uit de rijke geschiedenis van meer dan duizend jaar Muiden.